Selenyum nedir?

Selenium, SE, selenyum: Ne işe yarar ve ne kadara ihtiyacınız var?

Selenyum, bilişsel işlev, sağlıklı bir bağışıklık sistemi ve hem erkeklerde hem de kadınlarda doğurganlık dahil olmak üzere birçok bedensel süreç için önemli olan temel bir eser mineraldir.

Tiroid hormonu metabolizmasına ve DNA sentezine katkıda bulunur ve oksidatif hasar ve enfeksiyona karşı korunmaya yardımcı olur.

İnsan dokusunda, çoğunlukla iskelet kasında bulunur.

Diyet kaynakları çeşitlidir. Brezilya fıstığı, deniz ürünleri, ay çekirdeği ve etlerde bulunur.

Gıdalardaki selenyum miktarı genellikle yiyeceklerin yetiştirildiği toprak ve sudaki selenyum konsantrasyonuna bağlıdır.

Selenyum, birçok vücut fonksiyonunda rol oynayan bir mineraldir.
Kansere, tiroid sorunlarına, bilişsel gerilemeye ve astıma karşı koruma sağlayabilir, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Brezilya fıstığı, biraz balık, kahverengi pirinç ve yumurta iyi kaynaklardır.
En iyi kaynak besinlerdir. Selenyumdan zengin besinlerle yeterince beslenilemiyorsa doktorunuza danışarak besin takviyesi ile selenyum alabilirsiniz.

Olası sağlık yararları

Selenyum, bilişsel işlev ve doğurganlığa yardımcı olan önemli bir eser mineraldir.
Selenyum, kardiyovasküler hastalıkları, tiroid problemlerini, bilişsel gerilemeyi önlemeye yardımcı olabilir.

Kardiyovasküler hastalık: selenoproteinler, vücuttaki lipidlerin veya yağların oksidatif modifikasyonunu önledikleri için kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyabilirler.

Bu, iltihabı azaltır ve trombosit oluşumunu önler.

Bununla birlikte, klinik kanıtlar bu amaçla selenyum takviyelerinin kullanımını desteklememektedir.

Bilişsel gerileme: Selenium’un antioksidan aktivitesi, insanlar yaşlandıkça bilişsel veya zihinsel düşüş riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Bununla birlikte, çalışmalardan elde edilen kanıtlar hala netleşmemiştir ve selenyum takviyeleri henüz Alzheimer hastalığı riski taşıyan kişiler için reçeteli kullanıma geçmemiştir.

Tiroid bozuklukları: Selenyum, tiroid hormonunun üretilmesinde ve metabolize edilmesinde önemli bir role sahiptir.

Yapılan çalışmalarda Selenyum seviyesi daha yüksek olan kadınların daha az tiroid problemi yaşadığına dair bazı kanıtlar mevcuttur.

Tiroid dokusunda en fazla oranda selenyum bulunan organdır. Tiroidde antioksidan fonksiyon ve tiroid hormonlarının metabolizması için selenyum gereklidir. Selenyum takviyelerinin tiroid sağlığını destekleyip desteklemeyeceğine karar vermek için daha fazla çalışma yapılmaktadır.

Kanser: Selenyumun DNA onarımında ve diğer işlevlerde oynadığı rol, bunun kanseri önlemeye yardımcı olabileceği anlamına gelebilir. Bununla birlikte, çalışmalar net bir sonuç vermemiştir.

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 2003 yılında şu sonuca varmıştır:

“Bazı bilimsel kanıtlar, selenyum tüketiminin belirli kanser türlerinin riskini azaltabileceğini gösteriyor.”

Çalışmalar, selenyumun aşağıdakilere de yardımcı olabileceğini öne sürmektedir:

HIV’in AIDS’e ilerlemesini önlemek
Düşük yapma riskini azaltmak
Astıma karşı korumak
Bir kadının hamilelik sırasındaki selenyum seviyelerinin çocuğunun astım riskini tahmin edip edemeyeceğine dair bazı araştırmalar yapılmıştır.

Selenyum, insan sağlığının birçok yönü için açıkça bir unsur olsa da, takviyelerin bu koşulların önlenmesinde yararlı olabileceğini gösteren çok az kanıt vardır.

Önerilen alım
Hamilelik sırasında yeterli selenyum alımı çocukluk çağı astımı riskini azaltabilir.
Selenyum için önerilen Günlük Değer (DV) veya günlük ödenek, yetişkinler için günde 55 mikrogramdır (mcg).

Hamilelik sırasında bir kadın 60 mcg, emziren kadınlar ise günde 70 mcg tüketmelidir.

Selenyum eksikliği dünya çapında nadirdir. Gelişmesi genellikle yıllar alır ve genellikle yalnızca toprakta çok düşük selenyum içeriği olan bölgelerde görülür.

Gıda kaynakları

Selenyum tam tahıllarda ve hayvansal ürünlerde bulunur.

Aşağıdaki yiyecekler iyi bir kaynaktır:

Brezilya fıstığı selenyum açısından zengindir.
Brezilya fıstığı: 31 gramında 544 mikrogram (mcg) selenyum bulunur.
Ton balığı: 90 gram sarı yüzgeçli ton balığı, kuru pişirilmiş, 92 mcg
Halibut, pişmiş: 90 gram, kuru pişirilmiş, 47 mcg veya DV’nin yüzde 68’i içerir
Kahverengi pirinç, pişmiş: 1 su bardağı 19 mcg içerir
Yumurta: Bir büyük yumurta 15 mcg içerir
Ekmek, beyaz: 1 dilim 10 mcg sağlar
Tahıllarda ve tahıl bazlı gıdalardaki selenyum miktarı, tahılların büyüdüğü toprak içeriğine bağlıdır.

Olası sağlık riskleri
Selenyum için günlük üst sınır yetişkinler için 300 mcg’dir.

Doz aşımına bağlı selenyum toksisitesi, özellikle diyet kaynaklarından nadirdir, ancak yüksek konsantrasyonlu takviyelerin aşırı dozda olumsuz etkileri olabilir.

Görülebilecek etkiler:

• nefeste sarımsak benzeri bir koku ve ağızda metalik bir tat
• kırılgan tırnaklar
• benekli veya çürüyen dişler
• mide bulantısı gibi gastrointestinal problemler
• nörolojik anormallikler
• yorgunluk ve sinirlilik
• deri lezyonları ve döküntüleri
• saç kaybı
• Aşırı durumlarda böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği ve ölüme yol açabilir.

Selenyum takviyeleri, bir kemoterapi ilacı olan cisplatin dahil olmak üzere bazı ilaçlarla da etkileşime girebilir. Bu ilacın kullanımı vücuttaki selenyum seviyelerini azaltabilir.